Rolnik musi się zastanowić, jakie zwierzęta będzie utrzymywał w gospodarstwie, przed przystąpieniem do planowania produkcji pasz. Wybór określonego gatunku i typu użytkowego zwierząt zależy w dużym stopniu od warunków przyrodniczych oraz ekonomicznych danego gospodarstwa (od jego wielkości, jakości gleb, udziału użytków zielonych). Ważne są także posiadane zabudowania gospodarcze, zamierzenia inwestycyjne, umiejętności oraz zamiłowania producenta. W każdym gospodarstwie są różne zwierzęta, należy rozstrzygnąć, jaki kierunek produkcji zwierząt będzie szerzej rozwijany, i do tego należy dostosować uprawę roślin pastewnych. Trzeba także zastanowić się nad kryteriami, miernikami, jakie będą brane przy doborze roślin pastewnych. Może ich być kilka.
możliwości organizacyjne uprawy danej rośliny
koszty produktu
plony masy z 1 ha
ilości jednostek owsianych i kg białka zbieranych w roślinach pastewnych z 1 ha
W celu porównania wartości pokarmowej różnych pasz należy wyrazić ją w określonym mierniku. Stosowanym miernikiem u nas jest jednostka owsiana, która odpowiada wartości pokarmowej 1 kg owsa. Plony roślin pastewnych będzie można porównać, wyrażając ich wartości w jednostkach owsianych. Miernikiem drugim, który pozwala porównywać wartość pasz jest plon białka w kg uzyskiwany z 1 ha.
W tabeli poniżej podane są ważniejsze plony roślin pastewnych z 1 ha w kwintalach (q) masy, w jednostkach owsianych i w kg białka. Przyjęto plony uzyskiwane przy dość wysokim poziomie kultury rolnej. Są one możliwe do osiągnięcia pod warunkiem przestrzegania prawidłowych zasad uprawy roślin pastewnych.
Orientacyjny poziom plonów roślin pastewnych.
Z liczb podanych z tabeli powyżej wynika, można osiągnąć uprawiając buraki pastewne typu półcukrowego, gdyż około 900 q (600 q korzeni i 300 q liści), a następnie z uprawy kapusty pastewnej 700 q i z kukurydzy 600 q. W dalszej kolejności następują plony lucerny, zielonki pastwiskowej i traw z uprawy polowej. Jeżeli weźmiemy pod uwagę ilość jednostek owsianych uzyskiwanych z 1 ha uprawy poszczególnych roślin pastewnych, to kolejność nieco się zmieni. W tym wypadku na pierwszym miejscu pozostaną również buraki półcukrowe, z których można uzyskać około 13 tysięcy jednostek owsianych z 1 ha, z kukurydzy około 12 600 jednostek, zielonka pastwiskowa 10 800 jednostek, a z kapusty 10 700 jednostek. Inaczej ułoży się kolejność roślin pastewnych, gdy weźmiemy pod uwagę plon białka z 1 ha . Najwyższy jego plon uzyskamy z kapusty pastewnej, gdyż około 12 600 kg, nieco niższy z lucerny i roślinności pastwiskowej, znacznie niższy uzyskamy z buraków półcukrowych oraz kukurydzy. Ponadto plony jednostek owsianych i białka z roślin zbieranych na zielonkę, a więc bezpośrednio po zbiorze, są zupełnie inne niż z tych samych roślin w postaci siana lub kiszonki. Na przykład w sianie z lucerny zbiera się ich mniej o przeszło 40 % niż w zielonce. Dzieje się tak z powodu strat składników pokarmowych powstających podczas suszenia na wolnym powietrzu, znacznie mniejsze straty występują przy zakiszaniu pasz.
Bardzo ważna jest konserwacja pasz. Wskutek błędów popełnianych podczas procesu konserwacji roślin pastewnych do żłobu zwierzęcia może trafić tylko połowa wyprodukowanych składników pokarmowych.
Rolnik posiadając rozeznanie, jakie ilości jednostek owsianych i białka może uzyskać z 1 ha roślin pastewnych, musi z kolei rozstrzygnąć, jakie rośliny będzie uprawiać. Zależeć to będzie od wymagań żywieniowych zwierząt, a także od wymagań glebowych danych roślin pastewnych i możliwości uprawowych.
Trawy łąkowe, koniczyna, lucerna i mieszanki jare na zielonkę nie wymagają używania do zbioru skomplikowanych maszyn. Kosiarki oraz przetrząsaczo- zgrabiarki są ogólnie dostępne. Buraki pastewne i ziemniaki mogą być zbierane również ręcznie. Istotne problemy powstają przy zbiorze roślin wysokołodygowych, takich jak kukurydza i słonecznik, oraz kapusty pastewnej. Rośliny te niezależnie od tego, czy są przeznaczone do bezpośredniego skarmiania w postaci zielonki, czy też na kiszonkę, muszą być pocięte na sieczkę za pomocą odpowiednich maszyn. Jednymi maszynami odpowiednimi do zbioru tych roślin są silosokombajny, z których rolnik może korzystać, zamawiając odpowiednie usługi w spółdzielni kółek rolniczych lub w ramach kooperacji - w PGR. Inną bardziej rozwiniętą formą może być wspólna produkcja pasz przez kilku a nawet przez kilkunastu rolników w grupie, które są wyposażone w niezbędne maszyny.
Rolnik musi się zastanowić, jakie zwierzęta będzie utrzymywał w gospodarstwie, przed przystąpieniem do planowania produkcji pasz. Wybór określonego gatunku i typu użytkowego zwierząt zależy w dużym stopniu od warunków przyrodniczych oraz ekonomicznych danego gospodarstwa (od jego wielkości, jakości gleb, udziału użytków zielonych). Ważne są także posiadane zabudowania gospodarcze, zamierzenia inwestycyjne, umiejętności oraz zamiłowania producenta. W każdym gospodarstwie są różne zwierzęta, należy rozstrzygnąć, jaki kierunek produkcji zwierząt będzie szerzej rozwijany, i do tego należy dostosować uprawę roślin pastewnych. Trzeba także zastanowić się nad kryteriami, miernikami, jakie będą brane przy doborze roślin pastewnych.
